Bodrum Neden Tercih Ediliyor? Tarihten Günümüze Mavi ile Beyazın Diyaloğu Ege kıyılarında bir yarımada düşünün: sabahları denizin tuzunu, akşamları begonvillerin kokusunu taşır. Bodrum, yalnızca bir tatil beldesi değil; bir kültür, bir kimlik ve bir zaman algısıdır. Onun neden bu kadar tercih edildiğini anlamak için, yalnızca sahillerine değil, geçmişine ve bugünün sosyolojik dönüşümlerine de bakmak gerekir. Tarihsel Arka Plan: Antik Halikarnassos’tan Modern Bodrum’a Bodrum’un hikâyesi, M.Ö. 5. yüzyıla kadar uzanır. Eski adıyla Halikarnassos, Antik Çağ’ın en önemli liman kentlerinden biriydi. Kral Mausolos’un anıt mezarı —dünyanın yedi harikasından biri olarak anılan Mausoleum— burada yükselmişti. Bu tarihsel derinlik, Bodrum’un bugünkü kimliğine sessiz ama…
4 YorumEtiket: bir
İdrarda Glikoz Çıkarsa Ne Olur? Tarihten Günümüze Bir Sağlık Meselesi Bir tarihçinin gözüyle bakınca, idrarda glikoz (glikozüri) yalnızca laboratuvar kâğıdındaki bir sonuç değil; şekerle kurduğumuz toplumsal ilişkinin, üretim-tüketim döngülerinin ve tıbbın düşünsel dönüşümünün de aynasıdır. Antik metinlerde tatlı idrarın karıncaları çektiği gözlemi, “madhumeha” (bal idrarı) benzetmesi ve sonunda “diabetes mellitus” adlandırmasıyla kavramsallaştı; şekerin keşfi ve sanayileşmeyle yükselen tüketim dalgası, glikozürinin görünürlüğünü artırdı. Erken hekimlerin duyusal gözlemlerinden bugünün moleküler açıklamalarına uzanan bu hat, “idrarında şeker çıkan” kişinin biyolojisini ve çağının yaşam tarzını birlikte okur. [1] Fizyolojik Eşik: Böbrek Ne Zaman “Taşır”? Normalde böbrekler glikozu süzer ve proksimal tübüllerde neredeyse tamamını geri…
8 YorumKandil Yağı Kaç Saat Yanar? Zamanı, Işığı ve Anlamı Ölçmenin Peşinde Bazı sorular vardır ki cevabı sadece sayılarla ölçülemez. “Kandil yağı kaç saat yanar?” sorusu da onlardan biri. Evet, bu sorunun fiziksel, kimyasal ve teknik bir cevabı vardır. Ama bu basit gibi görünen sorunun ardında çok daha derin bir anlam gizlidir: Işığın sembolü, sabrın ölçüsü, geleneğin zamana karşı direnci… Gel, sadece bir kandilin ne kadar süreyle yanabileceğini değil, aynı zamanda bu yanışın bize neler anlattığını da birlikte keşfedelim. Kandil ve Yağın Hikâyesi: Antik Dönemlerden Günümüze Kandiller, insanlığın en eski ışık kaynaklarından biridir. Elektriğin olmadığı çağlarda, karanlığı aydınlatan tek şey küçük…
6 YorumTörensel Görgülcülük Ne Demek? Psikolojinin Merceğinden Ritüel ve Gerçeklik Arasında Bir Psikoloğun Meraklı Sorusu: İnsan Neden Ritüellere Sarılır? İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog olarak sıkça düşünürüm: Neden bazı davranışlarımız neredeyse törensel bir düzen içinde tekrarlanır? Sabah kahvesini hep aynı fincanda içmek, sınavdan önce aynı kalemi kullanmak, toplumsal olaylarda belirli kalıpları takip etmek… Bunlar sadece alışkanlıklar mı, yoksa daha derin bir törensel görgülcülük biçimi mi? Bu kavram, yüzeyde sıradan görünse de insan zihninin işleyişine dair güçlü ipuçları taşır. Çünkü törensel görgülcülük, bir yandan gözleme dayalı davranış kalıplarını korurken, diğer yandan o davranışlara anlam yükleyen bir iç dünyayı da yansıtır. Törensel…
8 YorumMeşgale Hangi Dil? Felsefeye dair derin düşünceler, dünyayı anlamlandırma çabamızın bir yansımasıdır. İnsan, dil aracılığıyla dünyayı şekillendirir, tanımlar ve o dünyada kendini bulur. Peki, dil sadece iletişim aracı mıdır yoksa insanın düşünsel evreninde daha derin bir işlevi var mıdır? “Meşgale hangi dil?” sorusu, bir dilin insanın ontolojik varoluşunu ve epistemolojik yapısını nasıl etkilediğine dair önemli bir sorgulamadır. Bu yazıda, dilin varlık, bilgi ve etik bağlamında insanın içsel dünyasına olan etkilerini ele alacağız. Dil ve Ontoloji: Varlığın Sınırları Ontoloji, varlık bilimi olarak tanımlanır ve varlıkların doğasıyla ilgilenir. Dilin ontolojik perspektifi, varlıkların nasıl var olduğunu anlamamıza yardımcı olur. Felsefeci Ludwig Wittgenstein, dilin…
6 YorumGözleme Hamuru Mayalı mı Olur, Mayasız mı? Öğrenmenin Lezzetle Buluştuğu Bir Pedagojik Yolculuk Öğrenmek bazen bir sınıfta, bazen bir mutfakta başlar. Bir eğitimci için bilgi, yalnızca kitap sayfalarında değil; ellerin hamurla buluştuğu, sabrın ve emeğin şekil aldığı anlarda da hayat bulur. Gözleme hamuru mayalı mı olur, mayasız mı? sorusu, ilk bakışta basit bir mutfak tartışması gibi görünse de aslında öğrenmenin doğası üzerine düşünmemiz için güçlü bir metafor sunar. Çünkü tıpkı hamurun yoğrulması gibi, bilgi de deneyimle yoğrulur, olgunlaşır ve dönüşür. Pedagojik Bir Başlangıç: Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü Yaparak Öğrenmek: Deneyimsel Eğitim Eğitimde John Dewey’in deneyimsel öğrenme yaklaşımı, bilgiyi pasif biçimde almak…
8 YorumHüşran Ne Demek? Edebiyatın Kalbinde Yankılanan Bir Duygu Kelimenin Gücü ve Hüşranın Sessizliği Kelimeler, insanın iç dünyasının yankılarıdır. Her biri, bir çağrışımın, bir duygunun, bir kırılmanın parçasıdır. Bir edebiyatçı için kelime, yalnızca anlam değil; ruhun derinliklerinde yankılanan bir duygu biçimidir. İşte “hüşran” kelimesi de tam olarak bu yankılardan biridir: Sessiz bir hayal kırıklığı, incelikle işlenmiş bir sükût, insanın umutla çıktığı yolda karşılaştığı düş kırıklığının estetik ifadesi. “Hüşran ne demek?” sorusu, yalnızca bir sözlük tanımının ötesinde, edebiyatın, şiirin ve insan deneyiminin merkezine dokunur. Çünkü hüşran, yalnızca “kaybediş” değildir; insanın kendi iç sesine kulak verip, o kaybın içinden yeni bir anlam üretme…
8 YorumEkonomik Bir Bakışla: Gök Adaların İsimleri Nelerdir? Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Felsefesi Bir ekonomist için her hikâye, kıt kaynaklar ve bu kaynakların nasıl paylaştırıldığıyla başlar. Evrenin genişliğinde parlayan gök adalar, kozmosun ekonomik sistemine benzer bir denge içinde var olur. Her biri enerji, madde ve çekim gücü arasında görünmez bir piyasa mekanizması kurar. Bu sistemde kaynak sınırlıdır, kararlar ise sonuç doğurur. Tıpkı insanlar gibi, galaksiler de büyürken bir bedel öder; yıldız doğumları enerji harcar, karanlık madde yatırımlar gibi görünmez ama etkili bir rol oynar. Evrenin Piyasa Dinamikleri: Gök Adaların Ekonomisi Gök adalar — ya da astronomik adıyla galaksiler — evrenin devasa…
8 YorumTürk Hava Yolları Kim Kurdu? Yerelden Küresele Uzanan Bir Yolculuk Farklı açılardan bakmayı seven biri olarak, bu yazıda Türk Hava Yolları’nın (THY) kuruluşuna hem yerel hem de küresel perspektiften yaklaşmak istiyorum. Çünkü bir kurumun kim tarafından kurulduğu sorusu, sadece tarihsel bir bilgi değil; aynı zamanda bir ülkenin vizyonunu, dünyadaki yerini ve toplumsal algısını da şekillendiren bir aynadır. Hadi gelin, bu hikâyeyi birlikte keşfedelim. Yerel Perspektif: Cumhuriyet’in Kanatları Türk Hava Yolları, 20 Mayıs 1933’te, “Devlet Hava Yolları İşletmesi” adıyla kuruldu. Kurucu irade, genç Cumhuriyet’in modernleşme ve dünyaya entegre olma çabalarının bir parçasıydı. Kuruluş sermayesi yalnızca 180.000 TL idi ve elde bulunan…
8 YorumGestalt Terimi Nedir? Psikolojik Bir Kavramın Derinliklerine Yolculuk Giriş: Gestalt’in Temelleri ve Tarihçesi Gestalt, psikolojide önemli bir yere sahip olan bir terimdir. İlk olarak Almanya’da, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bu kavram, insan zihninin çevresindeki dünyayı nasıl algıladığını anlamaya yönelik bir yaklaşım sunar. Gestalt terimi, Almanca’da “bütünlük” veya “form” anlamına gelir. Bu, zihnin, bireysel öğeler yerine bir bütün olarak algılamayı tercih ettiği fikrini ifade eder. Gestalt psikolojisi, özellikle algı ve bilişsel süreçlerle ilgili önemli teoriler geliştirmiştir. Bu yazıda, Gestalt teriminin ne olduğunu, tarihsel arka planını ve günümüzdeki akademik tartışmalarını inceleyeceğiz. Gestalt Psikolojisinin Kökenleri Gestalt psikolojisinin temelleri, Almanya’da 1910’lu yıllarda Max…
4 Yorum