İdrarda Glikoz Çıkarsa Ne Olur? Tarihten Günümüze Bir Sağlık Meselesi Bir tarihçinin gözüyle bakınca, idrarda glikoz (glikozüri) yalnızca laboratuvar kâğıdındaki bir sonuç değil; şekerle kurduğumuz toplumsal ilişkinin, üretim-tüketim döngülerinin ve tıbbın düşünsel dönüşümünün de aynasıdır. Antik metinlerde tatlı idrarın karıncaları çektiği gözlemi, “madhumeha” (bal idrarı) benzetmesi ve sonunda “diabetes mellitus” adlandırmasıyla kavramsallaştı; şekerin keşfi ve sanayileşmeyle yükselen tüketim dalgası, glikozürinin görünürlüğünü artırdı. Erken hekimlerin duyusal gözlemlerinden bugünün moleküler açıklamalarına uzanan bu hat, “idrarında şeker çıkan” kişinin biyolojisini ve çağının yaşam tarzını birlikte okur. [1] Fizyolojik Eşik: Böbrek Ne Zaman “Taşır”? Normalde böbrekler glikozu süzer ve proksimal tübüllerde neredeyse tamamını geri…
8 YorumEtiket: ve
Kandil Yağı Kaç Saat Yanar? Zamanı, Işığı ve Anlamı Ölçmenin Peşinde Bazı sorular vardır ki cevabı sadece sayılarla ölçülemez. “Kandil yağı kaç saat yanar?” sorusu da onlardan biri. Evet, bu sorunun fiziksel, kimyasal ve teknik bir cevabı vardır. Ama bu basit gibi görünen sorunun ardında çok daha derin bir anlam gizlidir: Işığın sembolü, sabrın ölçüsü, geleneğin zamana karşı direnci… Gel, sadece bir kandilin ne kadar süreyle yanabileceğini değil, aynı zamanda bu yanışın bize neler anlattığını da birlikte keşfedelim. Kandil ve Yağın Hikâyesi: Antik Dönemlerden Günümüze Kandiller, insanlığın en eski ışık kaynaklarından biridir. Elektriğin olmadığı çağlarda, karanlığı aydınlatan tek şey küçük…
6 YorumEkonomik Bir Bakışla: Gök Adaların İsimleri Nelerdir? Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Felsefesi Bir ekonomist için her hikâye, kıt kaynaklar ve bu kaynakların nasıl paylaştırıldığıyla başlar. Evrenin genişliğinde parlayan gök adalar, kozmosun ekonomik sistemine benzer bir denge içinde var olur. Her biri enerji, madde ve çekim gücü arasında görünmez bir piyasa mekanizması kurar. Bu sistemde kaynak sınırlıdır, kararlar ise sonuç doğurur. Tıpkı insanlar gibi, galaksiler de büyürken bir bedel öder; yıldız doğumları enerji harcar, karanlık madde yatırımlar gibi görünmez ama etkili bir rol oynar. Evrenin Piyasa Dinamikleri: Gök Adaların Ekonomisi Gök adalar — ya da astronomik adıyla galaksiler — evrenin devasa…
8 YorumFlash Bombası Ne İşe Yarıyor? Antropolojik Bir Perspektiften Güç, Sembolizm ve Kimlikler Üzerine Bir İnceleme Bir antropolog olarak, farklı kültürlerin anlamlarını, sembollerini ve ritüellerini keşfetmek her zaman büyüleyici bir yolculuktur. Kültürler, dünya görüşümüzü şekillendirir; onların inançları, araçları ve pratikleri, bireylerin toplumsal yapılarla olan etkileşimlerini anlamamıza yardımcı olur. Her nesne, her davranış, her araç, insanlar arasında bir bağ kurar ve belirli bir topluluğun kimliğini yansıtır. Bugün, oldukça yaygın olarak kullanılan ama pek de derinlemesine tartışılmayan bir nesneyi – flash bombasını – antropolojik bir bakış açısıyla ele alacağız. Flash bombası ne işe yarıyor? sorusunun yanıtını, kültürlerin sembolizminden topluluk yapılarına, toplumsal kimliklerden ritüellere…
6 YorumGazhane Nereye Bağlı? Geçmişin İzleri ve Günümüzle Bağlantıları Tarih, bazen yalnızca geçmişin bir kaydından ibaret değildir; bazen bugünün dünyasına dair derin anlamlar barındıran, iç içe geçmiş bir hikâyedir. Bir tarihçi olarak, geçmişi anlamaya çalışırken, tarihin her döneminde bir kırılma noktasının ve toplumsal dönüşümün izlerini görmek insanı hem düşündürür hem de geçmişle bağ kurmanın önemini bir kez daha hatırlatır. Bugün anlatacağımız Gazhane’nin geçmişi, tam da böyle bir hikâyenin peşinden sürükleyecek bizleri. Peki, Gazhane nereye bağlı? Hangi dönemin izlerini taşıyor ve günümüze nasıl yansıdı? Gazhane: İstanbul’un Endüstriyel Geçmişinin Kalbi Gazhane, ilk bakışta sıradan bir yapıyı temsil edebilir, ancak aslında İstanbul’un sanayi devriminin…
8 YorumFormol Çözeltisi Ne İşe Yarar? Felsefi Bir Yaklaşım Varoluş, bize anlam arayışını zorunlu kılar. Her bir düşünce, her bir karar, birer sorgulama ve anlama çabasıdır. Aynı şekilde, formol çözeltisi de kendi içinde bir anlam taşır: bir madde, yaşam ve ölüm arasındaki ince çizgide nasıl bir yere sahiptir? Ve biz bu maddeyi hangi perspektiften değerlendiriyoruz? Burada bahsedilen formol, yalnızca bir kimyasal madde olmanın ötesinde, insanın varoluşunu, ölümü ve yaşamı anlamlandırma çabasında bir metafor haline gelebilir. Bu yazı, formol çözeltisinin bilimsel kullanımının ötesine geçerek, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden bir felsefi incelemeye davet etmektedir. Erkeklerin mantıklı ve analitik yaklaşımlarını, kadınların sezgisel ve…
6 YorumYabık Ne Demek? TDK Tanımından Gerçek Yaşamlara Kelimeler, bazen bizlere yalnızca anlam yüklemekle kalmaz, aynı zamanda duyguları, kültürleri ve geçmişi taşır. Bugün bahsedeceğimiz kelime de bu tür kelimelerden biri: Yabık. TDK’ye göre, yabık, “yabancı, alışılmadık, alışılmamış” anlamına gelir. Ancak bu kelimenin anlamı, yalnızca bir dil bilgisi tanımından öteye geçer; aynı zamanda insanların yaşamlarında farklı açılardan anlam bulduğu, düşündüren bir kelimedir. Hadi gelin, “yabık” kelimesini biraz daha yakından keşfedelim ve insanların hayatındaki yerini anlamaya çalışalım. Bu yazı, yalnızca kelimenin anlamını ele almakla kalmayacak, aynı zamanda çeşitli perspektiflerden nasıl algılandığını da tartışacak. Yabık: Duygusal Bir Yolculuk Yabık kelimesi, pek çok kişi için…
8 Yorumİntak nedir din kültürü? Kişiselleştirilmiş bir sermayeden bahsetmek anlamına gelir. Esas olarak masal tipteki şiirlerde ve hikayelerde kullanılır. Dinde intak nedir? İnsanlar gibi konuşamayan varlıklar açısından edebi bir sanat. İntak nedir? Soyut. Literatürde, insanlarda insanlar anlamında kullanılan teşhis sanatı. “Ve tanımlanmış varlıklardan bahseden Görunöror anlamında kullanılan sağlam sanat” genellikle metaforik sanatlarla bağlantılı olarak edebi sanatlarla bağlantılı olarak değerlendirilir. İntak ne demek TDK? Türk Dil Derneği’ne (TDK) göre, bozulmamış şu şekilde tanımlanır: “Sanat insan olmayan varlıklar, hayvanlar ve cansız nesneler konuşmak için sağlamdır.” Konuşturma nedir örnek? Konuşun (INTAC) Kişiselleştirme İnsan özellikleriyle, konuşma sanatı konuşurken yapılır. Örnek »Akşam rüzgarları Ali hakkında diyor:“…
Yorum BırakKurban eti kesildikten kaç saat sonra dolaba konur? Kurban eti ne zaman buzdolabına konulmalıdır? Kesilen etin en az 4-5 saat, ideal olarak 1 gün boyunca dışarıda, güneş ışığından uzak, serin ve korunaklı bir yerde bozulmadan bekletilmesi ve ardından buzdolabına konulması uygun görülmektedir. Bu nedenle kurban etinin hemen buzdolabına konulup konulmaması gerektiğini sormak yerine, eti dinlendirmek ve buzdolabına koymak gerekmektedir. Kurban eti dolapta nasıl dinlendirilir? Kurban eti; Serin bir ortamda 4-6 saat dinlendirildikten sonra +4 derecede buzdolabında 24 saat bekletilmelidir. Bu işlemin sonunda kurban eti kaliteli kıyma yapımında kullanılabilir. Ya da -18 derecede saklanabilir. Olgunlaşmamış et dondurulmaya uygun değildir. Dışarıda kalan…
Yorum BırakBilimin Amacı Nedir Felsefe? Bilim ve felsefe arasındaki farkın anlaşılması, konunun daha iyi anlaşılması için önemlidir. Bilim, gerçek dünyadaki mevcut olaylar hakkında çalışmalar yapmak için kullanılan bir çerçeve olarak tanımlanabilir. Bu, laboratuvar deneyleri veya çevreyi verileri toplayarak oluşturulan modelleri kullanarak olabilir. Felsefe, insanların dünyayı anlamaya çalıştıkları daha çok kavramsal bir alandır. Felsefe, evrenin doğasını, insanların varoluşlarını ve diğer bilinmeyenleri araştırmak için kullanılan bir araçtır. Bilim ve felsefe arasındaki fark, birbirlerinden çok farklı yaklaşımların kullanılmasıdır. Bilimsel araştırma, deneysel veya gözlemsel verileri kullanarak gerçek dünyadaki mevcut olayların anlaşılmasına yöneliktir. Bununla birlikte, felsefe öznel olmayan kavramsal bir yaklaşım kullanır. Felsefe, insanların dünyayı anlamaya…
Yorum Bırak